پرسشنامه و مصاحبه دو روش رایجی هستند که برای جمع آوری اطلاعات برای اهداف تحقیق یا جمع آوری داده‌ها استفاده میشوند. هر روش دارای مزایا و معایب خاصی است و انتخاب بین آنها به عوامل مختلفی از جمله اهداف تحقیق، جامعه هدف، در دسترس بودن منابع و سطح مطلوب کیفیت داده ها بستگی دارد. در این پست به مقایسه این دو روش میپردازیم.
پرسشنامه:
- تعریف: پرسشنامه مجموعه ای از سوالات از پیش تعیین شده است که به صورت مکتوب به پاسخ دهندگان ارائه می شود. پاسخ دهندگان خودشان به سوالات پاسخ می دهند.
1-2 مقرون به صرفه: حجم زیادی از داده ها را میتوان از تعداد زیادی از پاسخ دهندگان به طور همزمان جمع آوری کرد و زمان و هزینه را کاهش داد.
2-2 ناشناس بودن: زمانی که هویت آنها ناشناس باقی بماند، پاسخ دهندگان ممکن است احساس راحتی بیشتری در ارائه پاسخ های صادقانه داشته باشند.
3-2 استانداردسازی: مجموعه سوالات یکسانی را می توان برای همه پاسخ دهندگان استفاده کرد و از سازگاری و مقایسه پاسخ ها اطمینان حاصل کرد.
4-2 سهولت تجزیه و تحلیل: پاسخ ها را می توان به سرعت و به آسانی کمی سازی و به صورت آماری تجزیه و تحلیل کرد.
- معایب:
1-3 درک محدود: پرسشنامه فرصت کمتری را برای پاسخ دهندگان فراهم می کند تا در مورد سؤالات مبهم یا گنگ توضیح دهند.
2-3 فقدان ارتباط شخصی: فقدان تعامل شخصی می تواند منجر به کاهش نرخ پاسخ و انگیزه پاسخ دهندگان برای تکمیل پرسشنامه شود.
3-3 عمق محدود: پرسشنامه ها ممکن است اطلاعات دقیق و جزئی را دریافت نکنند زیرا معمولاً شامل سؤالات بسته با گزینه های پاسخ ثابت هستند.
4-3 سوگیری خود گزارش دهی: پاسخ دهندگان ممکن است به دلیل محدودیتهای حافظه، سوگیری مطلوبیت اجتماعی یا عدم انگیزه پاسخ های نادرست یا مغرضانه ارائه دهند.
مصاحبه:
- تعریف: مصاحبه شامل مکالمه ای بین مصاحبه کننده و پاسخ دهنده است که در آن مصاحبه کننده سوالاتی می پرسد و پاسخ های پاسخ دهنده را ثبت می کند.
- مزایا:
1-2 اطلاعات عمیق: مصاحبه ها امکان کاوش، پرسش های بعدی و شفاف سازی را فراهم می کند که منجر به پاسخ های غنی تر و دقیق تر می شود.
2-2 انعطاف‌پذیری: مصاحبه‌کنندگان میتوانند سؤالات را بر اساس پاسخ‌های پاسخ‌دهنده، بررسی موضوعات جدید یا تنظیم جریان مصاحبه تطبیق دهند.
3-2 نشانه‌های غیرکلامی: مصاحبه ها امکان تفسیر نشانه‌های غیرکلامی مانند زبان بدن، لحن و احساسات را فراهم میکنند.
4-2 نرخ پاسخ‌دهی بالاتر: مصاحبه‌ها ممکن است به دلیل ماهیت شخصی‌شده‌شان، نرخ پاسخ‌های بالاتری نسبت به پرسشنامه‌ها ایجاد کنند.
- معایب:
1-3 منابع فشرده: مصاحبه ها به مصاحبه کنندگان آموزش دیده، زمان قابل توجهی و اغلب ملاقات های حضوری نیاز دارند که هزینه و زمان بیشتری را صرف می کند.
2-3 سوگیری مطلوبیت اجتماعی: پاسخ دهندگان ممکن است به جای نظرات یا رفتارهای واقعی خود، پاسخ هایی را ارائه دهند که فکر می کنند مصاحبه کننده می خواهد بشنود.
3-3 حجم نمونه محدود: به دلیل محدودیت منابع، اغلب انجام مصاحبه با تعداد زیادی از پاسخ‌دهندگان غیرعملی است و تعمیم پذیری را محدود می کند.
4-3 سوگیری مصاحبه‌گر: سوگیری‌ها، نگرش‌ها یا رفتار شخصی مصاحبه‌کنندگان ممکن است بر پاسخ‌های پاسخ‌دهندگان و نیز بر قابلیت اطمینان داده‌های جمع‌آوری‌شده تأثیر بگذارد.
- اهداف تحقیق: در نظر بگیرید که آیا هدف تحقیق اندازه گیری داده های عینی (پرسشنامه) است یا جمع آوری اطلاعات ذهنی و ظریف (مصاحبه).
- جامعه هدف: مشخصات و اندازه جمعیت را مشخص کنید. پرسشنامه ها برای یک جمعیت بزرگ و متنوع مناسب هستند، در حالی که مصاحبه برای گروه های کوچکتر و خاص مناسب تر است.
- منابع: در دسترس بودن زمان، بودجه و پرسنل مورد نیاز برای انجام مصاحبه را در مقایسه با توزیع و تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها ارزیابی کنید.
- کیفیت داده‌های مورد نظر: مصاحبه‌ها میتوانند داده‌های مفصل‌تر و غنی‌تری را ارائه دهند، در حالی که پرسشنامه‌ها پاسخ‌های استاندارد و قابل اندازه‌گیری را ارائه میدهند.
- ملاحظات اخلاقی: هنگامی که سوالات حساس یا شخصی در میان باشد، پرسشنامه ها امکان بیشتری برای محفوظ ماندن اطلاعات ایجاد میکنند، همچنین ناراحتی احتمالی یا سوگیری های خود گزارش دهی را کاهش میدهند.
به طور کلی، انتخاب بین پرسشنامه و مصاحبه به اهداف تحقیق، جمعیت نمونه، منابع موجود، کیفیت داده‌های مطلوب و ملاحظات اخلاقی بستگی دارد.
گاهی اوقات، ترکیبی از هر دو روش، به نام رویکرد ترکیبی، می تواند برای تکمیل نقاط قوت و ضعف یکدیگر در جمع آوری داده‌ها استفاده شود.
دیدگاه‌های شما:
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را بیان می کند.