روش‌های تخصصی برای آزمودن سؤالات نظرسنجی اغلب به کمک متخصصان انسانی یا سیستم‌های رایانه‌ای هستند. قبلاً روش های میدانی و روش های آزمایشگاهی را بررسی کردیم. انتخاب روش درست ارزیابی نظرسنجی بسیار مهم است. بودجه و زمان در دسترس مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده این است که کدام روش مناسب‌تر است؟
روش‌های تخصصی (که به جمع‌آوری اطلاعات از افراد جامعه هدف نیاز ندارند) کم‌ترین هزینه را دارند و به کم‌ترین زمان نیاز دارند. روش‌های میدانی پرهزینه‌ترین و زمان‌برترین هستند. جامعه هدف و نحوه جمع آوری داده نیز در انتخاب روش موثر هستند مثلاً در صورتی که جامعه‌ی هدف شامل کودکان خردسال باشد، نمی‌توان از روش گروه کانونی (focus group) استفاده کرد.
اکنون میخواهیم به بررسی روش‌های تخصصی بپردازیم.
1. بررسی تخصصی بدون کمک:
در این روش محققان براساس اصول طراحی پذیرفته‌شده و تجربیات خود، مشکلات احتمالی را شناسایی می‌کنند و اصلاحات را پیشنهاد می‌کنند.چندین سیستم برای ارزیابی مشکلات احتمالی ایجاد شده است. گروهی از محققین یک برنامه‌ی کامپیوتری تدوین کرده‌اند که سؤالات پیش‌نویس را تحلیل می‌کند و به عنوان یک ارزیابی تخصصی خودکار عمل می‌کند.
از ویژگی‌های این روش می‌توان به ارزان بودن آن اشاره کرد. از مهم‌ترین مشکلات این روش وجود هشدارهای اشتباه در مورد برخی سوالات و عدم همبستگی بین نظرات محققین در خصوص یک سوال است.
2. سیستم ارزیابی پرسشنامه (QAS)
هدف اولیه برای این روش ارائه‌ی یک ابزار سیستماتیک برای ارزیابی سؤالات نظرسنجی است، ابزاری که می‌تواند توسط افراد غیر متخصص نیز به کار گرفته شود.
QAS نیاز به یک ارزیاب دارد تا هر سؤال را برای هفت دسته از مشکلات شامل خواندن سؤال، دستورالعمل‌های سؤال، وضوح سؤال، فرضیات، دانش یا حافظه، حساسیت یا تعصب و دسته‌های پاسخ بررسی کند.
در مجموع، هر سؤال از نظر وجود 26 مشکل بالقوه ارزیابی می‌شود. QAS تمایل به یافتن مشکلات بیشتری نسبت به روش‌های دیگر دارد.
برای ارزیابی سؤالات نظرسنجی می‌توان از طرح‌های ارزیابی دیگر نیز استفاده کرد. گروهی از محققین امتیاز دشواری وظیفه (TDS) را ارائه دادند. این فرم ارزیابی بر روی 11 عنصر متمرکز است که ممکن است سؤالات نظرسنجی را با مشکل روبرو کند.
از مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
این روش به متخصصان در ارائه‌ی بازخورد سازگارتر کمک می‌کند.
این روش نیازی به کارشناسان حرفه‌ای یا سابقه‌ی کاری ندارد.
یک اشکال احتمالی در مورد این سیستم‌ها این است که آن‌ها تمایل به شناسایی مشکلات تقریباً در هر سؤالی دارند.
دیدگاه‌های شما:
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را بیان می کند.